Táo bón ở trẻ em là tình trạng phổ biến và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân gây táo bón, dấu hiệu ra sao và ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của trẻ?
Tất cả những thông tin sẽ có trong bài viết phía dưới. Bạn hãy cùng Stylist4men và https://fitobimbi.vn/ tìm hiểu “Táo Bón Ở Trẻ Có Hại Không ? Hậu Quả Của Táo Bón Ở Trẻ Em Là Gì ?” nhé.
Táo bón ở trẻ em là gì?
Táo bón là bệnh đường tiêu hóa thường gặp ở trẻ em, thống kê cho thấy có ít nhất 30% trẻ bị táo bón cần được quan tâm.
Táo bón là tình trạng khi đi tiêu không thường xuyên (ít hơn 3 lần/tuần) hoặc có đau khi đi tiêu, khó khăn, có thể gây khó chịu và căng thẳng cho trẻ và gia đình. Do đó, điều quan trọng là phải nhận biết sớm để ngăn ngừa táo bón kéo dài (mãn tính) ở trẻ.
Theo tiêu chí NICE 2010, chẩn đoán táo bón ở trẻ em được xác định nếu đáp ứng ≥ 2 trong số các tiêu chí sau:
- Có <3 lần đi tiêu đầy đủ trong một tuần
- Phân to và cứng, phân dạng dê hoặc phân rất lớn và không thường xuyên khiến cho việc xả phân trở nên khó khăn và có thể làm tắc bồn cầu.
- Cảm thấy khó chịu, căng tức khi đi ngoài.
- Phân cứng gây nứt & gây chảy máu hậu môn.
- Rặn nhiều, hành vi giữ phân.
- Tiền sử táo bón trước đây.
- Nứt hậu môn trong quá khứ hoặc hiện tại, tiền sử đi tiêu đau và chảy máu do phân cứng
Những biến chứng nguy hiểm nào khi trẻ bị táo bón
Táo bón khiến trẻ không đào thải được chất thải và độc tố ra ngoài, ngược lại, chúng sẽ tích tụ bên trong cơ thể và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
Phân có máu
Khi trẻ bị táo bón, phân thường trở nên khô, cứng và có bề mặt sần sùi. Khi đi đại tiện, phân sẽ cọ xát trực tiếp vào niêm mạc của ống hậu môn trực tràng. Điều này có thể gây tổn thương và chảy máu cho lớp niêm mạc này. Mức độ tổn thương này sẽ phụ thuộc vào độ cứng và sắc của phân, sự ổn định của niêm mạc và khoảng cách giữa các lần tiếp xúc.
Ban đầu lượng máu chảy ra ít, máu có thể xuất hiện như những vết máu nhỏ trên giấy vệ sinh. Khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, máu có thể xuất hiện trong phân, nhỏ giọt hoặc thành vệt khi trẻ đi tiêu. Nếu tình trạng này không được phát hiện và điều trị đúng cách, tình trạng chảy máu nhiều, kéo dài có thể khiến trẻ bị mất máu nghiêm trọng.
Nứt hậu môn
Nứt hậu môn hay còn gọi là rò hậu môn là biến chứng khiến trẻ cảm thấy đau đớn nhất trong số các biến chứng do táo bón gây ra. Nguyên nhân là do táo bón kéo dài khiến phân tích trữ trong trực tràng dần to và rắn hơn. Nếu khối lượng phân lớn hơn độ giãn tối đa của ống hậu môn, sẽ dẫn đến nứt hậu môn.
Khi trẻ bị nứt hậu môn, trẻ không chỉ cảm thấy đau mà còn đi ngoài ra máu. Nếu không được điều trị sớm, tình trạng này sẽ kéo dài trong những lần đi tiêu tiếp theo.
Đau khi đi ngoài
Táo bón sẽ làm cho trẻ đi tiêu khó khăn. Do đó, trẻ cảm thấy sợ hãi mỗi khi đi vệ sinh và thường có xu hướng nhịn đại tiện ngay cả khi có nhu cầu. Tuy nhiên, sự chậm tiêu này lại là nguyên nhân gây táo bón ở trẻ .Từ đó, tình trạng táo bón trở thành một vòng lặp không bao giờ kết thúc.
Đau bụng dưới rốn
Thay vì đào thải phân ra ngoài, phân của trẻ bị táo bón sẽ bị ứ đọng ở trực tràng, gây ra cảm giác đau vùng bụng dưới rốn. Trường hợp trẻ đau dữ dội vùng này thì có thể trẻ bị tắc ruột bán phần do có “khối u phân”.
Trĩ nội, trĩ ngoại
Trẻ bị trĩ nội, trĩ ngoại là biến chứng phổ biến của táo bón. Điều này xảy ra khi trẻ rặn làm tăng áp lực lên ổ bụng, đẩy phân ra ngoài. Việc này làm cho các tĩnh mạch ở hậu môn và xung quanh trực tràng bị giãn ra, dẫn đến sưng tấy, hình thành các búi trĩ.
Các búi trĩ này có thể xuất hiện bên trong hoặc bên ngoài hậu môn, thậm chí nằm sâu trong trực tràng của trẻ. Táo bón lâu ngày, trẻ phải rặn nhiều và thường xuyên khiến búi trĩ ngày càng phình to, trẻ có thể đi cầu ra máu do trĩ chảy máu, cảm thấy đau và ngứa khi đi vệ sinh.
Viêm ống hậu môn trực tràng
Tình trạng phân to, khô, cứng là nguyên nhân khiến niêm mạc, hậu môn, trực tràng dễ bị tổn thương. của trẻ bị tổn thương, từ đó khiến trẻ bị viêm nhiễm hậu môn trực tràng. Triệu chứng đặc trưng của biến chứng này là trẻ thường có cảm giác muốn đi tiêu nhưng không đi cầu được.
Tắc ruột
Phân ứ đọng lâu ngày trong lòng đại tràng dần trở nên rắn hơn tạo thành “khối u phân” dẫn đến tắc bán phần hoặc tắc ruột ở trẻ. Trẻ bị tắc ruột sẽ có các biểu hiện điển hình sau: đau bụng diễn ra từng cơn và liên tục, bụng căng chướng, không trung tiện được và đại tiện được, có thể sờ thấy khối rắn ở góc đại tràng trái của trẻ. Đây là một biến chứng cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Do đó, cha mẹ cần chú ý kiểm tra vùng bụng của trẻ thường xuyên, đặc biệt khi trẻ bị táo bón.
Táo Bón Ở Trẻ Có Hại Không? Hậu quả của táo bón ở trẻ em
Sự phát triển không đồng đều của tâm trí và cơ thể
Khi bị táo bón, trẻ thường bỏ bữa, không thèm ăn. Giảm hấp thu chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Việc thiếu chất dinh dưỡng khiến trẻ chậm phát triển về thể chất và trí tuệ hơn so với trẻ bình thường.
Ám ảnh ăn uống
Sợ ăn, bỏ ăn là một trong nhiều hệ lụy do táo bón ở trẻ gây ra
Mỗi khi ăn, lại nghĩ rằng mình sẽ phải đi vệ sinh sau khi ăn xong. Điều này khiến nhiều trẻ bị ám ảnh và sợ ăn. Bên cạnh đó, ăn xong nhưng không đi đại tiện được thường gây cảm giác đầy bụng. Kết hợp cả hai nguyên nhân gây chứng sợ khoảng rộng ở cả trẻ em và người lớn bị táo bón.
Tăng nguy cơ bị ung thư hậu môn trực tràng
Phân ở trẻ bị táo bón thường khô, cứng với hàm lượng độc tố cao bao gồm các chất gây ung thư axit deoxycholic, axit lithocholic…
Việc phân lưu lại trong đại tràng sẽ làm tăng thời gian tiếp xúc giữa các chất gây ung thư và niêm mạc đại tràng. Mặc dù tình trạng này phổ biến hơn ở người lớn. Tuy nhiên, không thể khẳng định rằng trẻ em bị loại trừ.
Tăng nguy cơ biến chứng ở trẻ mắc bệnh mãn tính
Ở trẻ bị hen suyễn, thoát vị bẹn, thoát vị hoành, táo bón thường xuyên khá nguy hiểm. Mỗi lần táo bón, trẻ rặn sẽ làm tăng áp lực ổ bụng, tăng nguy cơ thoát vị ở những trẻ bị thoát vị bẩm sinh. Ngoài ra, rặn khi đi tiêu khiến nhiều trẻ bắt đầu có những cơn khó thở cấp tính.
Táo bón tăng nguy cơ mắc các bệnh đường tiêu hóa
Hầu hết trẻ bị táo bón đều dễ mắc các bệnh như viêm ruột, viêm đại tràng, rối loạn nhu động ruột và tiêu hóa…
Kiệt sức
Táo bón cũng gây ra suy kiệt và suy dinh dưỡng ở trẻ. Đây có lẽ là điều không cần bàn cãi. Táo bón thường xuyên, lâu ngày không được điều trị sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, gầy còm, thiếu máu ở trẻ. Phân tồn đọng lâu trong ruột già gây ngộ độc mãn tính ở trẻ em.
Trên đây là những biến chứng nguy hiểm và hậu quả của bệnh táo bón ở trẻ em. Cha mẹ cần chú ý đến tình trạng đi cầu của trẻ để tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị táo bón cũng như chế độ vận động cho trẻ cũng cần được đặc biệt quan tâm. Cha mẹ nên chủ động phòng ngừa táo bón ở trẻ trước khi trẻ mắc bệnh, đó là cách tốt nhất để ngăn ngừa những biến chứng, hậu quả nghiêm trọng do táo bón ở trẻ gây ra.
Làm thế nào để điều trị táo bón ở trẻ em?
- Duy trì chế độ ăn uống khoa học: Khi trẻ bị táo bón, biện pháp đầu tiên bạn cần nghĩ đến là tăng cường lượng chất xơ cho trẻ. Ngoài việc bổ sung chất xơ trong bữa ăn chính, bạn cũng nên cho trẻ uống sinh tố hoa quả, không nên uống nước ép vì phần lớn chất xơ sẽ tồn tại trên thịt của rau củ.
- Trẻ cần uống đủ nước phù hợp với độ tuổi.
- Trẻ từ 0 đến 6 tháng tuổi: Sữa mẹ hoặc sữa công thức pha theo hướng dẫn chứa đủ lượng nước cần thiết cho bé giai đoạn này.
- Trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi: Ngoài việc cho trẻ uống sữa, sau mỗi bữa ăn bạn nên cho trẻ uống thêm khoảng 2 thìa nước lọc.
- Trẻ trên 12 tháng tuổi nên uống tối thiểu 400ml nước mỗi ngày.
- Cho trẻ vận động thường xuyên: Đối với trẻ sơ sinh, bạn cho trẻ tập các động tác tay chân nhẹ nhàng. Đối với trẻ lớn hơn, bạn nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc chơi thể thao, tránh để trẻ ngồi quá lâu một chỗ.
- Bổ sung lợi khuẩn cho đường tiêu hóa: Việc bổ sung các lợi khuẩn, vi chất dinh dưỡng và khoáng chất có lợi như kẽm , axit amin, lysine , taurine, vitamin B6, B12,… có trong sữa chua, thức ăn hàng ngày và các chế phẩm men vi sinh sẽ giúp trẻ có lợi hệ tiêu hóa khỏe mạnh, thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp ổn định đường tiêu hóa, hạn chế tối đa tình trạng táo bón.
Bạn có thể tham khảo thêm 10 cách trị táo bón cho trẻ theo dân gian hiệu quả, nhanh chóng tại: https://fitobimbi.vn/cham-soc-tre/tieu-hoa/cach-tri-tao-bon-cho-tre-theo-dan-gian/
Bạn nên đưa trẻ đi khám khi trẻ có các biểu hiện như đau rát nhiều vùng hậu môn, nứt hậu môn, trĩ kèm theo các biểu hiện như chán ăn, mệt mỏi, sút cân, sợ lạnh, sốt, đi ngoài ra máu…
Để phòng ngừa và giảm tình trạng táo bón ở trẻ, ngoài việc bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn, bạn có thể bổ sung chất xơ tự nhiên cho trẻ bằng các loại thực phẩm bổ sung. Bạn nên chú ý chọn sản phẩm có thành phần chất xơ bao gồm chất xơ chuỗi ngắn hòa tan hấp thu nhanh dinh dưỡng và chất xơ chuỗi dài nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột.
Bên cạnh đó, bé cần bổ sung thêm các vi chất cần thiết như: Kẽm, selen, crom, vitamin B1 , B6, gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),… để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn thì hệ miễn dịch tốt, sức đề kháng được nâng cao giảm ốm vặt, ít gặp các vấn đề về tiêu hóa.
Để có thể cải thiện các triệu chứng diễn ra trong thời gian dài nên phụ huynh cần bình tĩnh và kiên trì trong thời gian bổ sung thêm dưỡng chất cho trẻ, kể cả thực phẩm chức năng hay qua đường ăn uống. Đặc biệt, khi dụng thực phẩm chức năng cha mẹ nên chọn những loại có nguồn gốc từ tự nhiên, dễ hấp thu, không nên dùng cùng lúc nhiều loại hay thay đổi liên tục thực phẩm chức năng.
Trên đây là giải đáp thắc mắc “Táo Bón Ở Trẻ Có Hại Không ? Hậu Quả Của Táo Bón Ở Trẻ Em Là Gì ? Hãy luôn theo dõi stylist4men.com để cập nhật những thông tin mới nhất nhé! Chúc bạn mọi điều tốt lành, luôn mạnh khỏe và hạnh phúc